Polimeri

wdt_ID Naziv Proizvođač Vrsta Indeks tečljivosti (MFR)g/10 minuta Primena Tehnički list (TDS)

Polimeri su makromolekularni spojevi izgrađeni od iz velikog broja osnovnih jedinica. Polazne jedinice koje učestvuju u sintezi makromolekula nazivaju se monomeri. Monomeri su međusobno povezani kovalentnim vezama.

Sintetički polimeri dobiaju se hemijskim procesima koji se naziva polimerizacija.

Tipičan sintetički polimer je polietilen koji se dobija sintezom etilena kao monomera (CH2 = CH2). Formula polietilena može se pisati u obliku (−CH2 − CH2 −)n gde broj n označava stepen polimerizacije, a označava broj osnovnih monomera koji su vezani u makromolekulu polietilena.

Prema fizičkim svojstvima polimeri se dele na elastomere, vlakna i plastične mase.

Plastične mase imaju delimično kristaličnu strukturu, a intermolekularne sile su srednje jačine. Po svojstvima zauzimaju mesto između vlakana i elastomera. Plastične mase su materijali koji se pretežno sastoje iz organske makromolekularne supstance, sa malo ili bez dodataka. Svojstva su im u velikoj meri zavisna od temperature. Ta svojstva zovise i od procesa prerade koja se vrši na određenoj temperaturi i pritisku. Ako bi se prerada vršila na drugačijoj temperaturi i svojstva plastične mase bi, u pravilu, bila drukčija.

Pored poletilena, u standardne polimere se ubrajaju polipropilen, polivini hlorid, polistiren.

Polietilen (PE)

Polietilen (PE) je makromolekularni proizvod koji se dobija polimerizacijom etilena.

PE je jedna od najkorišćenijih vrsta plastike.

Otkriven je slučajno, 1933, kada su hemičari Erik Foset i Redžinald Gibson u Norviču, u Engleskoj, u hemijskoj industriji Imperijal (Imperial Chemistry Industries), napravili beli, voskasti material, „majku plastike“, koji je vremenom, jer su se njegove mogućnosti naslućivale odmah, dorađivan i poboljšavan. Proizvodnja je počela 1939. i polietilen najpre korišćen u vojne svrhe da bi sredinom prošlog veka, sa privrednim bumom, plastika ušla u svakodnevni život.

Polipropilen (PP)

Polipropilen (PP) je makromolekularni produkt polimerizacije propilena. Dolazi u obliku belog praška ili granula i predstavlja tvrdi termoplastični polimer.

Istorija polipropilena je počela 1954 kada su ga nemački i italijanski hemičari Karl Ren i Djulio Nata prvi polimerizovali. Komercijalizacija je počela 3 godine kasnije.

Predstavlja najsvestraniji polimer. Koristi se za proizvodnju proizvoda od kojih se zahteva čvrstoća, fleksibilnost, mala težina I otpornost na zagrevanje. Takodje, od njega se mogu praviti I vlakna koja se koriste u industrijskom I agro sektoru.

Polivinil hlorid (PVC)

Polivinil hlorid ili PVC je termoplastični materijal izveden iz obične soli i fosilnih goriva.

Posle polietilena, najvažnija plastična masa je upravo PVC.

Prvi put ga je otkrio Henri Victor Regnault 1835. godine, a drugi put Eugen Baumann 1872. godine. Oba se puta polimer pojavio kao bela čvrsta supstanca unutar boca vinil hlorida koje su ostavljene na sunčevoj svetlosti.

Sa komercijalizacijom PVC-a se pokušalo više puta, međutim materijal je bio težak za obradu. Eksperimenti naučnika Valo Semon-a su doveli do uspostavljanja metoda plasticiziranja PVC-a mešajući ga sa različitim aditivima. Rezultat je bio dobijanje materijala lakog za obradu koji je postigao veliku komerijacijalnu upotrebu.

Polistiren (PS)

Polistiren je polimer koji se svrstava u standardne plastične mase i u primeni se javlja kao polistiren opšte namene (GPPS) uobičajenog naziva polistiren “kristal” i polistiren više ili visoke žilavosti (HIPS) ili uobičajenog naziva žilavi polistiren.

Polistiren je amorfan polimer te je moguće njegovo modifikovanje sa svim tipovima stirenskih kopolimera. Polistireni se odlikuju odličnim dielektričnim i mehaničkim svojstvima, i vrlo su dobre preradljivosti. Polistireni se uglavnom prerađuju brizganjem i ekstrudiranjem tvrdih I penastih ploča.

Polistiren za ekspandiranje (EPS)

Polistiren za ekspandiranje je lagani materijal male toplotne propustljivosti. U obliku je čvrstih granula. Osobina ekspanzija se postiže dodavanjem male količine gasa pentan u osnovu molekula polistirena u toku proizvodnje materijala. Pod uticajem toplote, granula EPS-a se širi i formira savršenu “ćeliju” ekspandiranog polistirena.

Ekspandirane ćelije mogu zauzimati do 40 puta veću zapreminu od neekspandirane kuglice polistirena. Kalupljenjem ekspandiranih kuglica, dobijaju se željene forme.

Glavna primena EPS je u proizvodnji izolacionih sistema u građevinarstvu. Danas je EPS glavni izolacioni materijal, poznatiji kao “stiropor”.

Polietilen tereftalat (PET)

PET (polietilen tereftalat) je vrsta plastike koja se koristi za izradu različitih vrsta proizvoda, pre svega za ambalažu, tekstil i plastične flaše. U proizvodnji tekstila, za PET se koristi naziv poliester, dok se naziv PET generalno koristi kod ambalaže.

Budući da je pH-neutralan, odličan je izbor u situacijama kada će biljke redovno zalivati, kao što su hidroponski sistemi. PET granulat je bezbojan i polukristalan. Može se preraditi u polučvrstu i čvrstu plastiku ili u vlakna.

Amorfni polimer (ABS)

ABS je je amorfni polimer koji nastaje polimerizacijom emulzije ili mase akrilonitrila i stirena u prisustvu polibutadiena. Najvažnija svojstva ABS-a su otpornost na udar i tvrdoća. Uglavnom se prerađuje procesima brizganja i ekstruzije.

Polietilen (PE)

Tip PE Proizvođač Tečljivost (g/10min) Gustina (g/cm3) Primena Dokument
HDPE HIPLEX TR-130 HIP Petrohemija 0,18 0,94 Film
HDPE HIPLEX TR-144 HIP Petrohemija 0,18 0,947 Film
HDPE HIPLEX HHM 5502 HIP Petrohemija 0,35 0,955 Duvana plastična ambalaža
LDPE HIPTEN 22003 HIP Petrohemija 0,30 0,921 Teški film
LDPE HIPTEN 22006 HIP Petrohemija 0,60 0,922 Poluteški film bez slipa
LDPE HIPTEN 22020 HIP Petrohemija 2,0 0,921 Laki film bez slipa
LDPE PETILEN G03-21T Petkim 0,30 0,921 Teški film
LDPE PETILEN G08-21T Petkim 0,85 0,921 Poluteški film bez slipa
LDPE PETILEN G08-21TA Petkim 0,85 0,921 Poluteški film sa slipom
LDPE PETILEN H2-21T Petkim 2,5 0,921 Laki film bez slipa
LDPE PETILEN F2-21T Petkim 2,5 0,921 Laki film sa slipom
LDPE PETILEN I22-19T Petkim 22 0,919 Masterbačevi, igračke, kuhinjski pribor
LDPE 2203F Repsol 0,30 0,922 Teški film
LDPE 2320F Repsol 2,0 0,923 Laki film bez slipa
LDPE PE046 Repsol 2,0 0,921 Laki film sa slipom
mLLDPE 1810F Repsol 1,0 0,918 mLLDPE bez slipa
HDPE TR144 GS Caltex 0,18 0,946 Film
HDPE 5502BN GS Caltex 0,35 0,955 Duvana plastična ambalaža
HDPE 50100 GS Caltex 9,75 0,948 Duvana plastična ambalaža
HDPE TRB432 GS Caltex 0,30 0,948 Proizvodnja cevi i fitinga
HDPE P600 KPICC 0,22 0,952 Proizvodnja cevi i fitinga
HDPE P600 BL KPICC 0,23 0,961 Proizvodnja cevi i fitinga
HDPE YGH-041T Sinopec 0,27 0,960 Proizvodnja cevi i fitinga
HDPE PN-049 Sinopec 0,24 0,950 Proizvodnja cevi i fitinga
mLLDPE XP9200EN DL Chemical 1,0 0,917 mLLDPE bez slipa
mLLDPE BO1801 DL Chemical 1,0 0,918 mLLDPE sa slipom
PETILEN YY I468 (UV) Petkim 4 0,965 Proizvodnja kontejnera, kanti, kutija
PETILEN YY I860 (UV) Petkim 7,5 0,960 Proizvodnja kontejnera, kanti, kutija

Polipropilen (PP)

Tip PP Proizvođač Tečljivost (g/10min) Modul savitljivosti (Mpa) Primena Dokument
PPH T03 Sinopec 3 1300 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PPH 1102K Advanced 3,4 1500 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PPH 1104K Advanced 3,2 1450 BOPP film
PPH 6131 / 6231 / 6331 Lukoil 25 1100 Brizgani proizvodi od plastike
PPH 6431 / 6531 / 6631 Lukoil 3-5 1100 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PPH F401 Rompetrol 2,0-3,5 900 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PPH J1000  Rompetrol 22 - 26 1100 Brizgani proizvodi od plastike
PP H04-L Grupa Azoty 3,5 1600 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PP H12-G Grupa Azoty 12 1550 Brizgani proizvodi od plastike
HA10XT Polychim Industrie 2,5-3,5 1500 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PP040G1E Repsol 3 1600 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PP MH318 Petkim 3,5 1400 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PP EH251 Petkim 24 1450 Brizgani proizvodi od plastike
PPH-T035 (L5E89) Hengli 2,7-3,7 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
NSY114G Nghi Son 3,5 1500 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PP H430 GS Caltex 3,5 1500 Rafia, ektruzija, proizvodnja veziva
PP H570 GS Caltex 25 1600 Brizgani proizvodi od plastike
PPC M560 GS Caltex 30 1600 Brizgani proizvodi od plastike
PPC M570 GS Caltex 45 1550 Brizgani proizvodi od plastike

Polivinil hlorid (PVC)

Tip PVC K vrednost Primena Tehnički list (TDS)
OXYVINYLS 190F 58 proizvodnja cevi, fitinga i profila
OXYVINYLS 225P  65 proizvodnja cevi, fitinga i profila
OXYVINYLS 240F 70 kablovi
SANMAR PVC K5701 57 proizvodnja cevi, fitinga i profila
SANMAR PVC K6701+ 67 proizvodnja cevi, profila
SANMAR PVC K7001 70 kablovi
VINNOLIT S 3265 65 proizvodnja cevi, fitinga i profila
VINNOLIT S 3268 67 proizvodnja cevi, profila
VINNOLIT S 4170 70 kablovi
FORMOSA S-58 58 proizvodnja cevi, fitinga i profila
FORMOSA S-65 65 proizvodnja cevi, fitinga i profila
FORMOSA S-70 70 kablovi
PETKIM S23/59 58 proizvodnja cevi, fitinga i profila
PETKIM S65/R68 68 proizvodnja cevi, profila
PETKIM S39/71 70 kablovi
ENGRO PVC AU-67R 67 proizvodnja cevi, profila

Polistiren (PS)

Tip PS Proizvođač Tečljivost (g/10min) Primena Tehnički list (TDS)
GPPS-550 Vietnam Polystyrene 3 Čaše, igračke
GPPS-550P Vietnam Polystyrene 3 Čaše, igračke
GPPS 550N Vietnam Polystyrene 6 XPS ploče za izolaciju
GPPS 525N Vietnam Polystyrene 10 Čaše, kutije, posude, igračke
GPPS 251 Estyrenics 3 Pakovanja za hranu
GPPS 152D Estyrenics 5 Čaše
GPPS 153D Estyrenics 7 XPS ploče za izolaciju
GPPS 123 Estyrenics 11 Čaše, kutije, posude
GPPS 603 Dioki 2,8 Pakovanje
GPPS 604 Dioki 4,5 Pakovanje
GPPS 607 Dioki 7 XPS ploče za izolaciju
GPPS 610 Dioki 11 Delovi za frižidere, igračke, brizgani proizvodi
GPPS 615 Dioki 15 Kutije, oprema za kuhinje, brizgani proizvodi
HIPS 803 Dioki 3,4 Čaše, kutije za hranu

Polistiren za ekspandiranje (EPS)

Tip EPS Veličina granula (mm) Primena Tehnički list (TDS)
LOYAL E SERIES 0,7-1,1 Termoizolacija
LOYAL GF SERIES 0,7-1,1 Termoizolacija
LOYAL LR SERIES 0,7-1,1 Termoizolacija
LOYAL XLR SERIES 0,95-1,25 Termoizolacija
DIOKI F SERIES 0,7-1,0 Termoizolacija
DIOKI R SERIES 0,7-1,0 Termoizolacija

Polietilen tereftalat (PET)

Tip PET Proizvođač Primena Tehnički list (TDS)
CZ 302 Jade PET flaše i ambalaža
31W56/W Billion PET flaše i ambalaža
PET WK-801L Wankai PET flaše i ambalaža
PET GP 01 Octal PET flaše i ambalaža
PET 874-C80 TK Chemical PET flaše i ambalaža
PET G5801 Reliance PET flaše i ambalaža
PET BG80 Sinopec PET flaše i ambalaža
PET YS-W01 Yisheng PET flaše i ambalaža